İlişkiler söz konusu olduğunda fedakârlık ve kendini feda etme çoğu zaman birbirine karıştırılır. Oysa bu iki kavram, hem anlam hem de sonuçları açısından oldukça farklıdır.
Fedakârlık, kişinin değer verdiği ilişkiyi güçlendirmek için gönüllü olarak bazı ihtiyaçlarını ertelemesi ya da küçük bedeller ödemesidir. Burada karşılıklılık, denge ve kişinin kendi sınırlarını bilmesi vardır. Sağlıklı bir ilişkide fedakârlık, bağları güçlendiren doğal bir davranıştır.
Kendini feda etmek ise kişinin kendi ihtiyaçlarını sürekli yok sayması, sınırlarını hiçe sayarak karşı tarafı mutlu etmeye çalışmasıdır. Bu durum genellikle gönüllülükten değil, kaybetme korkusundan, onay ihtiyacından ya da değersizlik hissinden kaynaklanır. Sonuçta kişi kendi varlığını geri planda bırakır.
İlişkilerde Nasıl Görünür?
Fedakârlık ilişkilerde zaman zaman “Senin için bugün planımı değiştirdim.” ya da “Senin mutlu olmanı istedim.” şeklinde sağlıklı davranışlarla kendini gösterir. Kendini feda etme ise “Benim isteklerim önemli değil, yeter ki sen mutlu ol.” gibi sürekli özveri ve kendi ihtiyaçlarını reddetme şeklinde ortaya çıkar.
Hayatımıza Olan Etkileri
Fedakârlık ilişkilerde güveni, yakınlığı ve karşılıklı anlayışı artırır. Kendini feda etmek ise uzun vadede öfke, tükenmişlik, değersizlik duygusu ve ilişki doyumunun azalmasına neden olur. Kişi, kendi kimliğini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir.
Ne Yapılabilir?
Eğer ilişkilerinizde kendini feda etme davranışının sık tekrarlandığını fark ediyorsanız, bu durumun altında yatan duygusal dinamikleri keşfetmek önemlidir. Böyle bir durumda bir psikolog veya psikoterapistten profesyonel destek almak hem bireysel iyilik halinizi hem de ilişkinizin sağlığını güçlendirebilir.
